Welke voedingsmiddelen zijn halal?

De categorisering van een voedingsmiddel als toegestaan (halal) of verboden (haram) is een samenspel van vele factoren (lees ook: Wat betekent halal?). De primaire bronnen voor een dergelijke onderneming zijn de Koran en de Soenna van de Profeet Mohammed (s). Bovendien spelen geografische omstandigheden en omstandigheden een rol. En ten slotte is de voedselproductie zo'n zeer gespecialiseerd vakgebied dat het in verschillende wetenschappen (bijv. levensmiddelenchemie of -technologie) is onderverdeeld. Processen en gebruikte materialen veranderen zo snel dat er geen algemeen geldende uitspraken kunnen worden gedaan over productcategorieën. In plaats daarvan worden individuele componenten en productieprocessen door islamitische juristen overwogen en geanalyseerd en vervolgens geclassificeerd als halal of non-halalal.

Halal-indeling door certificeringsinstituten

Vandaag de dag wordt de classificatie niet meer uitgevoerd door individuele geleerden. Voor dergelijke taken hebben zich, afhankelijk van de claims, de rechtsschool en de regio, verschillende certificeringsinstituten in de wereld gevestigd, die de certificering van een product als toegestaan(halal) uitvoeren in opdracht van voedselproducenten en restaurants, enz. Om een keurmerk van het betreffende instituut te verkrijgen, moet de organisatie of het bedrijf dat het certificaat wenst te verkrijgen alle criteria en voorwaarden in acht nemen. Een bekende contactpersoon in Europa en vooral in Duitsland is het European Halal Certification Institute (EHZ) in Hamburg. 

Criteria voor halal-certificering

De EHZ biedt een eenvoudig te begrijpen overzicht [1] van de noodzakelijke criteria voor halal-certificering. Certificeringsinstituten onderzoeken de Koran, de Soennah van de Profeet Mohammed (s) en de juridische adviezen van verschillende geleerden en testen producten, voedingsmiddelen en vooral de productieprocessen volgens de eerder vastgestelde normen. Deze moeten in het volgende worden beschouwd als een inleiding op het onderwerp en worden gereproduceerd op basis van hun betekenis. Halal voedsel moet daarom

worden gemaakt van halal-grondstoffen

•  afkomstig zijn van toegestane dieren die op een islamitisch correcte manier zijn geslacht.
•  worden "puur" geproduceerd. Dat is bijvoorbeeld zonder bloed, uitwerpselen, enz.
• kan absoluut alcoholvrij worden geproduceerd.

Alcohol mag ook niet worden gebruikt voor verwerking, waarbij ethanol in dit verband met alcohol wordt bedoeld. In figuurlijke zin zijn alle bedwelmende stoffen in principe verboden (haram). Bovendien zijn vis en schaal- en schelpdieren over het algemeen toegestaan. Als koudbloedige dieren hoeven deze niet te worden geslacht.

Deze criteria kunnen hieronder verder worden uitgesplitst. Aangezien de vleescategorie een breed en deels complex gebied van dit onderwerp is, zal de aandacht in de eerste plaats uitgaan naar de producten en levensmiddelen. Punten zoals halalslachting en de criteria in het productieproces (trefwoord: kruisbesmetting) van levensmiddelen zullen in afzonderlijke artikelen worden behandeld.

Halal grondstoffen voor de productie van levensmiddelen zijn

• plantaardige grondstoffen waarin geen gisting heeft plaatsgevonden (bv. ongegiste vruchtensappen)
• dierlijke grondstoffen die afkomstig zijn van toegestane en halal geslachte dieren (bijvoorbeeld gelatine van een halal geslachte koe). 

Haram-grondstoffen zijn

• Bloed
• Varkensvlees
• Vlees van dode dieren
• vlees van carnivoren met hoektanden en roofvogels met klauwen
• Alcohol als stimulerend middel, ongeacht vorm en concentratie

Wat betekent dat concreet?

De genoemde criteria lijken allemaal enigszins abstract. Voor een betere verduidelijking worden twee concrete voorbeelden behandeld.

Sommige voedselproducenten zijn overgestapt van varkensvleesgelatine op rundergelatine, bijvoorbeeld in fruitgom. De consumptie van rundvlees en andere producten is over het algemeen toegestaan (halal). Als het dier echter niet volgens de islamitische richtlijnen is geslacht, mag ook de gelatine die ervan is verkregen niet worden geconsumeerd. Een soortgelijke moeilijkheid doet zich voor bij kalfsstremsel. Stremsel is een mengsel van verschillende enzymen dat wordt gewonnen uit de lebmaag van een geslacht kalf en dat nodig is voor de kaasproductie.² Als een product waarvoor stremsel is gebruikt als halal moet worden geclassificeerd, dan moet het kalf in kwestie halal zijn geslacht. Anders zou volgens veel geleerden het hele product (bijvoorbeeld kaas) niet als halal moeten worden beschouwd. Andere ingrediënten die vaak in snoepjes worden aangetroffen zijn mono- en diglyceriden van vetzuren. In principe zijn glyceriden het product van glycerol (een niet-toxische alcohol) en zuren. In dit geval moet de nadruk liggen op de eetbare vetzuren. Volgens de richtsnoeren van de EU hoeft de oorsprong daarvan niet expliciet te worden vermeld. Ze kunnen van plantaardige of dierlijke oorsprong zijn. Hoewel de naam historisch is vastgelegd, komt deze niet meer expliciet overeen met moderne productieprocessen. De genoemde zuren kunnen namelijk afkomstig zijn van dierlijke vetten. Volgens de huidige normen zijn ze echter vaak afkomstig van soja (plantaardige oorsprong) of melk (dierlijke oorsprong). Waarbij melk volgens de islamitische normen als "zuiver" wordt beschouwd.

Zoals eerder aangegeven, zijn er zeer subtiele nuances in de voedselproductie die, wanneer ze worden overwogen door certificeerders en geleerden, kunnen leiden tot minimaal variërende voedingsbehoeften als gevolg van verschillende regionale omstandigheden en andere omstandigheden. Voor de duidelijkheid zijn eenvoudige voorbeelden gekozen. De overgang naar gecompliceerde productieprocessen vereist veel complexere en diepgaandere overwegingen. 

Nadat u het punt van "vlees" al meerdere malen heeft aangekaart, leest u in het volgende artikel over de juiste islamitische slacht van dieren en de variaties die door de moderne technologieën zijn ontstaan: Artikel: Halal Vlees. Hoe gaat het met de islamitische slachting?